Ẩn dụ (metaphor) là gì? Có những kiểu ẩn dụ nào?

-

Ẩn dụ (metaphor) là phép tu từ quen thuộc, thường được sử dụng trong văn học Việt Nam. Vậy bạn đã thực sự hiểu ẩn dụ là gì chưa? Những kiểu ẩn dụ nào quen thuộc nhất.

Ẩn dụ (metaphor) là gì?

Ẩn dụ là một biện pháp tu từ của văn học Việt Nam nhằm diễn tả sự vật và hiện tượng thông qua tên gọi của sự vật, hiện tượng khác mà ở đó, chúng có những nét tương đối giống nhau. 

Phép tu từ này được sử dụng nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm, khiến cho lời văn thêm bay bổng, nghệ thuật.

Ẩn dụ không giống với so sánh hay nhân hoá mặc dù đều là những phép tu từ khiến cho lối diễn đạt thêm phần ấn tượng. Việc phân biệt và nắm được đặc điểm của ẩn dụ sẽ giúp chúng ta dùng đúng và tránh những lỗi sai trong diễn đạt.

Có những kiểu ẩn dụ nào?

Người ta chia ẩn dụ ra thành nhiều kiểu khác nhau dựa theo mục đích và đặc điểm của hình thức đó.

Ẩn dụ là biện pháp tu từ được sử dụng phổ biến

Ẩn dụ hình thức

Ẩn dụ hình thức là việc dựa vào các điểm tương đồng hoặc giữa các sự vật hiện tượng để gọi tên bằng 1 sự vật, hiện tượng khác. Điểm đặc trưng của ẩn dụ hình thức đó là người nói giấu đi một phần nghĩa.

Ví dụ:

Vân xem trang trọng khác vời

Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang

Trong cặp thơ này, hình ảnh “Khuôn trăng” là hình ảnh ẩn dụ cho khuôn mặt đầy đặn, xinh đẹp của Thúy Vân. Mượn hình ảnh khuôn trăng, Nguyễn Du làm bật lên vẻ đẹp thanh thoát, ít ai có được.

Ẩn dụ cách thức

Ẩn dụ cách thức là hình thức đặt vấn đề theo nhiều cách nhằm diễn đạt hàm ý vào câu.

“Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

Mượn hình ảnh “ăn quả” và “trồng cây”, phép ẩn dụ cách thức nhấn mạnh tới triết lý sống tốt đẹp của con người. Câu tục ngữ nhắc nhở chúng ta ghi nhớ công ơn của những người đã từng giúp đỡ, cưu mang, để lại những giá trị tốt đẹp cho đời sau.

Ẩn dụ phẩm chất

Ẩn dụ phẩm chất là dùng đặc tính và phẩm chất tương đồng của một sự vật, hiện tượng này để gọi tên sự vật, hiện tượng khác. 

Ví dụ: “Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm”

Người ta lấy hình tượng “Người Cha” để chỉ Bác Hồ. Bởi lẽ, trong lòng nhân dân, Bác Hồ có đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp của 1 người cha luôn cần mẫn, quan tâm, chăm sóc và che chở những đứa con của mình.

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác

Có rất nhiều hình thức ẩn dụ trong văn học Việt Nam

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác dựa trên các đặc tính riêng biệt của sự vật và đặc tả bằng câu từ liên quan đến các giác quan khác. Từ đó, cách diễn đạt trở nên thú vị và gợi sự liên tưởng nhiều hơn

Ví dụ: “Trời nắng giòn tan”

Thông thường, “giòn tan” dùng để chỉ hương vị của món ăn, tức là liên quan đến vị giác. Tuy nhiên, người ta lại chọn hình ảnh ẩn dụ “giòn tan” cho trời nắng tức là để nhấn mạnh trời nắng to, có thể hong khô mọi vật.

Ẩn dụ là gì sẽ không phải là 1 câu hỏi quá khó khi bạn nắm được bản chất và đặc trưng của biện pháp tu từ này. Ẩn dụ thể hiện chiều sâu của ý nghĩa biểu đạt đồng thời khiến câu nói, câu viết thêm phong phú, gợi cảm. Ngoài ẩn dụ, chúng ta cũng nên tìm hiểu thêm về những biện pháp tu từ khác để kết hợp linh hoạt nhất.

Xem thêm:

Thuyết trình (presentation) là gì?

Lanh lợi (Clever) là gì?

Trộm vía (KNOCK ON WOOD) là gì?

Share this article

Recent posts

Popular categories

Recent comments